Daily Archives: 15. Maja 2023.

Danas je Ponedeljaka 15.  Maj  / Svibanj 2023. godine.

Ovako   dani  jedan drugom upjevavaju u razdiok te ljubim:

134 dan   otišlo u termin popušlići.

Od 231 preostalih neki uveliko fumaju ,neki  tek počeli, a neki jako kupuju sfumare.Tako da sve liči na tvorničareve dimnjake.

Čudno,  razmišljamo mi ,   pušenje je vrlo kompleksna ,  i  jako čudna stvar.

Dok popušiš hejbet dana, ono prošo tren, a ljudi nastavljaju   sfumati iz sve snage. Valjda genetika , hoće se reći  , jednostavna  stvar  DNK navike. Nešto ko pavlovljev refeleks.

Danima je cilj povući  sa sobom povući što više klonova , da ga  i oni pofumaju do kraja.To im dođe ko domaća zadaća.Učiti ljude kako obajedne postaju sunčani lajavi popušlići.

A opet ima ljudi koji sebi umislili da su ukompleksirano nešto , recimo Sokrati  , oliti pametni insani . A ono jok , samo  rođeni popušlici.

Glupost im se skrivat iza neukosti i nepameti , čak i “naivni” dani uvijek  prokuže bolesnike i nenadano ih pokupe.

Što bi poete rekli:

-Sfumo ne fumo, svakako ćeš popušiti i ograisati.

U prevodu:

-Tačno u sridu ! Klonirano  pušenje je smrtno štetno po dobar glas i zdravlje.

A da  malo protabirimo ko je danas bio popušlić.

1536.- Engleski sud proglasio krivom za preljubu i incest Anu Bolen, drugu ženu kralja Henrija Osmog, i njenog brata lorda Rošfora. Dva dana potom nadbiskup Krenmer je “ustanovio” da je nevažeći taj brak sklopljen 1533, zbog kojeg je Henri Osmi raskinuo veze s rimokatoličanstvom i papom, jer se papa usprotivio braku, a “preljubnica” je ubrzo pogubljena, poslije čega se Henri Osmi još četiri puta ženio.

1571.-Tatarski osvajači zapalili Moskvu.

1767.- Đenova je prodala Korziku Francuskoj.

Nećemo reći glupaci, nego nerazumnici. Dvije godina kasnije rodio se Napoleon Bonaparta i gdje bi im kraj bio. ‘vako tavore kao lučki grad.

1773,.Rođen austrijski knez Klemens Vencel Nepomuk Lotar fon Meternih-Vineburg, koji je kao ministar inostranih poslova i kancelar četiri decenije krojio spoljnu i unutrašnju politiku Austrije, umnogome i sudbinu Evrope. U međunarodnoj politici bio je stub reakcionarnog saveza evropskih vladara “Svete alijanse”, stvorene radi gušenja revolucionarnih pokreta, a u unutrašnjoj je izgradio po zlu čuven “Meternihov sistem” – policijsko-apsolutistički režim koji je gušio svaki nacionalni i slobodarski pokret.

1796.-Trupe francuskog generala Napoleona Bonaparte, koji je u Italiji predvodio dvogodišnju uspješnu vojnu kampanju protiv Austrije, ušle su u Milano.

1848.-Pariski radnici, nezadovoljni politikom buržoaske vlade poslije proglašenja francuske republike, upali su u zgradu parlamenta, raspustili ustavotvornu skupštinu i izabrali revolucionarnu vladu. Uz pomoć vojske buržoazija je uspjela da uguši ustanak i uhapsi sve radničke vođe.

1859.- Rodio se Pierre Curie (1859.- 1906.) francuski kemičar i fizičar. Značajan doprinos dao je na polju istraživanja magnetizma, radioaktivnosti i kristalografije. Zajedno sa suprugom Marije Curie i A. Henriem Becquerelom dobio je 1903. godine Nobelovu nagradu na polju fizike.

1886.-Umrla je američka književnica Emili Dikinson (Emily Dickinson). Njene pjesme otkrivene su i izdate nakon njene smrti, a tek u 20. vijeku postala je jedna od najvećih američkih pjesnikinja.

1891.-Rođen je ruski pisac Mihail Afanasjevič Bulgakov, po profesiji ljekar, koji je – zbog nepristajanja da se dodvorava vlastima i služi propagandi kao “inženjer duša”, što se za sovjetske umjetnike podrazumijevalo poslije Oktobarske revolucije – decenijama bio u nemilosti. Žustro je napadan i poslije smrti (1940.), a njegovo djelo potiskivano i prećutkivano. Zbog romana s fabulom iz građanskog rata “Bijela garda”, kasnije dramatizovanog pod nazivom “Dani Turbina”, u kojem je razmatrao istrajnost etičko-estetičkog kodeksa ličnosti u sudbinskim trenucima istorije, bio je meta napada samog Staljina. Sličan gnjev izazvao je romanom “Majstor i Margarita”, štampan u Moskvi tek 1966. Borba za ličnost i stvaralačka prava čovjeka – oštro suprotstavljena “socijalističkoj” ideologiji kolektivizma – karakteristična je i za drame u kojima tu temu ispituje na materijalu građanskog rata, sumorne sovjetske svakodnevice, stvarnosti proteklih epoha i “svijetle” komunističke budućnosti. Njegov “fantastični realizam”, filozofija života i umjetnosti imali su izuzetno snažan efekat u svjetskim razmjerama i znatno su utjecali na sovjetsku literaturu u drugoj polovini 20. vijeka. Ostala djela: pripovijetke “Bilješke mladog ljekara”, “Đavolijada”, “Kobna jaja”, “Pseće srce”, romani “Život gospodina de Molijera”, “Pozorišni roman” (nedovršen), drame “Bjekstvo”, “Zojkin stan”, “Purpurno ostrvo”, “Adam i Eva”, “Blaženstvo”, “Ivan Vasiljevič”, “Bratstvo licemjera”, “Posljednji dani”, “Batum”, scenariji: “Revizor”, “Mrtve duše”, dramatizacija “Mrtvih duša”, “Rata i mira”.

1898.-Rođena je Arleti (Arlet-Leoni Batia), francuska filmska glumica (Kurbvua,15. 05. 1898. – Pariz, 24. 07. 1992.)

1909.-Rođen engleski filmski i pozorišni glumac Džejms Mejsn. Filmovi: “Bjegunac”, “Sedmi veo”, “Čovjek u sivom”, “Zvijezda je rođena”, “Julije Cezar”, “Lolita”, “Sjever – sjeverozapad”, “Lord Džim”, “Galeb”, “Ubistvo po narudžbini”.

1911.-Rođen je švajcarski pisac Maks Rudolf Friš, liberalni intelektualac, skeptik koji je analizirao duhovne tendencije i protivrječnosti savremenog svijeta. Tragao je za identitetom ličnosti, s pravom na “privatnu” sudbinu u svijetu savremene civilizacije koji pojedincu natura ulogu. Djela: romani “Štiler”, “Homo faber”, “Neka mi ime bude Gantenbajn”, pripovijetka “Montok”, drame “Kineski zid”, “Grof Ederland”, “Don Žuan ili Ljubav prema geometriji”, “Biderman i palikuće”, “Andora”, “Biografija”, knjige dnevnika: “Dnevnici 1946-1949”, “Dnevnici 1966-1971”, koje su spoj činjenica s refleksijama i komentarima.

1914.-Umro srpski književni kritičar i istoričar književnosti Jovan Skerlić, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije, najuticajniji kritičar svog vremena.   Djela: rasprave i studije “Pogled na današnju francusku književnost”, “Uništenje estetike i demokratizacija umetnosti”, “Francuski romantičari i srpska narodna poezija”, “Srpska književnost u osamnaestom veku”, “Omladina i njena književnost”, “Istorija nove srpske književnosti”, “Jakov Ignjatović”, kraće studije, kritike i prikazi sakupljeni u devet knjiga pod naslovom “Pisci i knjige”.

1914.-Rođen je Tenzing Norgej, nepalski planinar, sa Edmundom Hilarijem osvojio Mont Everest (Čehu, 15. 05. 1914. – Dardželing, 09. 05. 1986.)

1926.-Počelo je emitovanje programa Radio Zagreba.

1940.-U SAD su počele da se prodaju prve najlon čarape.

U okupiranim zemljama prikraju i okončanju II svjetskog rata cijena takara je bio jedan par najlonki.

1940.-Holandska vojska je kapitulirala u Drugom svjetskom ratu.

1943.- Počela je bitka na Sutjesci  – Peta neprijateljska ofanziva.

Nama uvijek bili čudbni ovi nazivi : Neprijateljski. Kad se dvije sile tandaraju neće se valjda zvati prijateljske.

1943.-Raspuštena je Komunistička internacionala (Kominterna).

1945.-Njemačke trupe napustile su Jugoslaviju . U četvorogodišnjem ratu poginulo je 1.706.000 ljudi, a zemlja je porušena i opustošena.

1948.- Novostvorenu državu Izrael napali egipatski avioni, a sa sjevera i istoka libanske i jordanske trupe.

Nažalost nisu postigli ništa. Izraelci imali svsrdnu podršku zapada.

1955.-U Beču je potpisan Austrijski državni ugovor kojim je okončana desetogodišnja saveznička okupacija, a Austrija postala nezavisna republika u granicama od 1. januara 1938.

1957.-Velika Britanija je izvršila prvu probu hidrogenske bombe u centralnom Pacifiku.

1978.- 1978.- Umro australijski državnik Robert Gordon Menzis, premijer Australije s najdužim stažom, šef vlade kao lider Ujedinjene australijske partije od 1939. do 1941, a potom kao vođa Liberalne partije od 1949. do 1966. Znatno je doprinio jačanju uticaja SAD u Australiji i uvukao je zemlju u Vijetnamski rat, na američkoj strani.

1987.- Umrla je američka filmska glumica Rita Hejvort (Hayworth) holivudski seks simbol četrdesetih godina 20. vijeka (“Samo anđeli imaju krila”, “Đilda”, “Dama pod sumnjom”).

1988.- Počelo  povlačenje sovjetskih trupa iz Afganistana.

1989.-Sovjetski predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov u Pekingu objavio kraj kinesko-sovjetskih raskola.

1991.-Predsjednik Fransoa Miteran saopštio da je mandat za sastav vlade povjerio Edit Kreson, koja je sutradan kao prva žena u istoriji Francuske preuzela dužnost premijera.

1992.- “Tuzlanska kolona” bio je događaj vezan za sukobe do kojih dolazi prilikom povlačenja JNA iz Tuzle. Ilija Jurišić, koji je bio uhapšen u maju 2007. godine prilikom službenog boravka u Beogradu, optužen je da je kao starješina operativne grupe pri Centru javne bezbijednosti Tuzla izdao naredbu za napad na JNA kolonu. Iako to nije dokazano, on je bio osuđen na 12 godina zatvora u Beogradu 2009. Apelacioni sud je poništio tu presudu i naložio reviziju cijelog slučaja. Jurišić se nakon toga vratio u Tuzlu i nastavio je svoju odbranu tako što se odazvao na svaki poziv suda u Beogradu.

1992.-Hiljade pristalica opozicije u Azerbejdžanu zauzelo je u Bakuu zgradu parlamenta i predsjedničku palatu. Narednog dana s vlasti je zbačen predsjednik Ajaz Mutalibov koji je potom izbjegao u Moskvu.

1996.- Desničarski lider Atal Bihari Vadžpaji (Vajpayee) je postao premijer Indije, pošto je njegova Baratija Džanata partija na parlamentarnim izborima osvojila relativnu većinu. To je bilo prvi put da hindu nacionalista dobije mjesto premijera.

2001.-Vlada RS prihvatila ostavke ministra unutrašnjih poslova Perice Bundala i direktora Obavještajno-bezbjednosne službe RS Dobroslava Planojevića, te razriješila dužnosti zamjenika ministra unutrašnjih poslova RS Branu Pećanca zbog incidenata u Banjaluci 7. maja, koji su izbili kada je nekoliko hiljada srpskih demonstranata silom spriječilo polaganje kamena temeljca za obnovu džamije Ferhadije.

2001.-Ministarstvo odbrane FBiH podnijelo krivične prijave protiv bivšeg člana Predsjedništva BiH Ante Jelavića, bivšeg ministra odbrane FBiH Miroslava Prce i bivšeg zamjenika komandanta Zajedničke komande Vojske FBiH Dragana Ćurčića zbog sumnje da su “podrivali vojnu i odbrambenu moć”.

2001.-Šef UNMIK-a Hans Hakerup potpisao privremeni ustavni okvir za Kosovo i Metohiju i zakazao opšte izbore na Kosovu i Metohiji za 17. novembar.

2001.-Kineski predsjednik se prvi put za posljednjih 46 godina u Pekingu kratko sastao sa zvaničnim predstavnikom Tajvana.

2003.-Haški tribunal za ratne zločine počinjene u Ruandi osudio je na doživotnu robiju bivšeg ministra informacija Eliezera Nijitegeka (Eliezer Niyitegeka), a bivšeg gradonačelnika Lorenta Semanzu na 25 godina zatvora, zbog učešća u genocidu 1994. godine.

2003.-Skupština Kosova i Metohije je, bez prisustva srpskih poslanika, koji su revoltirani napustili zasjedanje, usvojila Rezoluciju o priznavanju oslobodilačkog rata naroda Kosova za slobodu i nezavisnost.

2003.-Visoki predstavnik za BiH Pedi Ešdaun nametnuo je Zakon o građevinskom zemljištu, kojim će sva bespravna izgradnja na sporno dodijeljenom zemljištu proći reviziju.

Mrtvo slovo na papiru.

2006.-Državno tužilaštvo Hrvatske pokrenulo krivični postupak protiv Branimira Glavaša, osumnjičenog da je 1991. godine u Osijeku počinio ratni zločin protiv civilnog stanovništva.

2007.- Skupština Srbije izabrala novu Vladu, na čijem čelu je ostao Vojislav Koštunica.

2008.-Najmanje 100 ljudi poginulo, a veliki broj je povrijeđen od eksplozije cjevovoda za gorivo tokom radova na putu u nigerijskom selu nedaleko od grada Lagosa.