Daily Archives: 15. Aprila 2023.

Danas je Subota  15.  April / Travanj  2023.godine.

Ovako su se dani  natakarili:

Pod ledinu 104, približavaj se 261 dan  ,  sve su prilike da ćemo i njih ubebeti.  Normalno , ako ne bude intervencija. No to, milionima, neće ništa značiti.

I , nije da mi ne volimo po ženi.

O volimo i te kako. Ali samo kako i kada to one  požele i vole. A meščini to je skoro uvijek. Neka , tako  valja. Pa, zar zbog toga nismao istjerani iz gornjeg đardina. Ako je već tako priliku treba maksimalno iskoristiti.

A bogami ima mački i mački. Pitajte koga hoćete , osim političara troglavate nacionalističke bagre. Zašto da ne pitamo njih , pitate se vi?  Vrlo jednostavno:

-Nikad ih ništa ne pitate. Valjda strah. Ne smijete glasno postaviti pitanje. Zagubili hrabrost. Ne smijete jedan drugog u oko pogledati.

Što bi poete rekle:

Lijepi strah.

U prevodu

Nacinalista jednom, fašista i pljačkaška bagra uvijek.

Ipak naš posao je hroničarski.

1450.- U poslednjoj fazi Stogodišnjeg rata Francuzi u bici kod Forminjija porazili Engleze, čime je okončana engleska dominacija u Normandiji.

1469.- Rođen indijski duhovni učitelj, guru Nanak, osnivač sikizma. Njegovi sledbenici Siki žive uglavnom u Indiji, najvišće u saveznim državama Pandžab i Harijana.

1452.-Rođen je Leonardo da Vinci (1452.- 1519.) talijanski slikar, arhitekt, kipar, mislilac kojeg smatraju najvećim genijem renesanse.

Oanamo oni umobolnui bolesnik.

1755.- Samuel Johnson (1709.- 1784.), pjesnik, novinar i leksikograf, objavljuje “Rječnik engleskog jezika”, prvi savremeniji engleski riječnik.

1764.-  U Versaju umrla Žana Antoaneta Puason, markiza De Pompadur, ljubavnica kralja Luja XV i jedna od najuticajnijih ličnosti na njegovom dvoru.

1765.- – U Sankt-Peterburgu je umro Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pjesnik i akademik, enciklopedist svjetskog glasa. Bavio se i fizikom, hemijom, geografijom i astronomijom i znatno doprinjeo razvoju tih nauka. Autor je prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta (1755.), koji i danas nosi njegovo ime.

Niko nam nije mogao reći da li je on nekome ili je njemu neko lomio nos. A možda mu se otac time bavio.

1843.- Rođen je američki pisac Henri Džejms. Napisao je oko 100 knjiga, među kojima su najpoznatiji romani “Portret jedne lejdi”, “Amerikanac”, “Dejzi Miler”, “Roderik Hadson”…

Dva romana godišnje. Zanimljivo. Ima produlcija , koprodukcija, hiper produkcija i loša produkcija.

1888.- Umro je engleski pisac i književni kritičar Matthew Arnold, značajan estetičar, profesor poezije u Oksfordu, koji je s gledišta klasične književnosti žestoko osporavao varvarstvo, filistarstvo i provincijalizam engleske literature 19. vijeka. Djela: zbirke “Pjesme”, “Nove pjesme”, eseji “Kultura i anarhija”, “Književnost i dogma”, “Kritički eseji”.

Kada nam reknu estetičar isto ko da nas maljem u čelenku puknu. Svaki poeta je estetičar. Samo neki imaju više uspjeha od drugih. Ali to ne mora neizostavno značiti da su bolji od onih koje je slava mimoišla.

Uostalom kakav je to izraz : značajan estetičar. Nikakav i šupalj.

1909.- Austrijski car odobrio Statut za autonomnu upravu u Bosni i Hercegovini.

1911.- Brod Titanic potonuo u 2:20 h nakon ponoći, a od 2.227 putnika preživjelo samo 710.

1912.- Rođen korejski diktator Kim Il Sung. Upravljao Severnom Korejom od osnivanja te zemlje 1948. do smrti 1994. Smrću “velikog vođe”, kako su ga podanici zvanično oslovljavali, okončana najduža apsolutistička vladavina u XX veku.

1912.- Britanski prekookeanski brod Titanic udario je u ledenu santu u 22 sata i 40 minuta, prepolovio se na dva dijela i potpuno potonuo par sati kasnije. Od 2.227 putnika i članova posade preživjelo je samo 706 osoba. ( Drugi hroničar: život izgubilo 1.523 od 2.224 putnika)

1919.- U Zagrebu je osnovan Jugoslovenski nogometni savez (JNS). Sjedište saveza je 16. marta 1930. preseljeno u Beograd.

1923.- Američki naučnici Frederick Banting i J. J. R. Macleod patentirali su inzulin, lijek koji služi za regulaciju šećera u krvi, zbog čega su dobili i Nobelovu nagradu za psihologiju i medicinu. Do njihovog otkrića koristio se inzulin ekstrahiran iz goveđe ili svinjske gušterače koji je često bio neučinkovit, a ponekad je izazivao i vrlo ozbiljne alergijske reakcije. Danas se inzulin proizvodi tehnologijom rekombinantne DNK, uz pomoć genetski modificirane bakterije Escherichije coli, a za život je neophodan lijek osobama koje boluju od dijabetesa tipa 1.

1923.- Javno je prikazan prvi zvučni film u Rialto Theateru u Njujorku.

1941.- Jugoslovenska vlada, na čelu s predsednikom, generalom Dušanom Simovićem, napustila zemlju posle nemačke okupacije. Dan ranije iz zemlje otišao kralj Petar II Karađorđević.

1945.- Britanske trupe su   oslobodile su njemački koncentracioni logor Bergen-Belzen.

To je bio tek jedan od 2.000 koncentracionih logora u arijevskoj kolijevci smrti.

1949.- Umro je američki filmski glumac Volas Biri, koji se proslavio ulogama priprostih ljudi, pijanica, kauboja, kopača zlata, boksera. Igrao je u oko 250 filmova. Filmovi: “Grand hotel”, “Viva Vilja”, “Večera u osam”, “Šampion” (“Oskar”), “Čovjek iz Dakote”, “Zlato iz Singapura”.

1952.- Banka “Frenklin” u Njujorku izdala prvu kreditnu karticu u svetu.

1968.- Dva sovjetska satelita bez ljudske posade, Kosmos 212 i 213, automatski su se spojili dok su kružili u zemljinoj orbiti.

1974.- – Nakon petnaestogodišnje vladavine, vojnim pučem svrgnut je s vlasti predsjednik Nigera, Diori Hamani.

1979.- U potresu koji je zahvatio crnogorsko primorje poginulo je više od 100 osoba, a oko 80.000 ljudi ostalo je bez  krova nad glavom.

1980.-U Parizu je umro Jean Paul Sartre (1905.- 1980.) francuski romanopisac, filozof, dramaturg, esejist. Njemu je 1964. dodijeljena Nobelova nagrada za književnost koju odbija primiti iz moralnih razloga. Tematizovao je ideju individualne slobode, izbora i egzistencijalnog projekta, stanovište o neizbježnosti angažovanja i odgovornosti pisca i čovjeka, egzistencijalnu psihoanalizu. Nastojao je da stvori sintezu egzistencijalizma i marksizma, a u književnosti koncept “angažvane literature”. Djela: filozfski spisi “Biće i ništa”, “Imaginarno”, “Egzistencijalizam je humanizam”, “Kritika dijalektičnog uma”, romani “Mučnina”, “Putevi slobode”, drame “Prljave ruke”, “Nesahranjeni mrtvaci”, “Đavo i gospod bog”, “Iza zatvorenih vrata”, “Bludnica dostojna poštovanja”, “Zatočenici iz Altone”, eseji “O Bodleru”, “Šta je književnost”, autobiografija “Riječi”.

1986.- Ratno vazduhoplovstvo SAD-a bombardovalo je Tripoli i Bengazi, deset dana poslije eksplozije u diskoteci u Berlinu u kojoj su poginula dva američka vojnika, za šta je Vašington okrivio Libiju. U bombardovanju je poginuo 41 Libijac, uključujući djevojčicu koju je usvojio predsjednik Libije, Moamer el Gadafi.

1989.- Umro je bivši glavni tajnik KP Kine Hu Yaobang. Njegova smrt bila je događaj koji je pokrenuo studentske prosvjede na pekinškom Trgu Tiananmen (Trg nebeskog mira). Hu Yaoubang zalagao se za otvorena tržišta i demokratizaciju zemlje, te se od njega na dan smrti na Tiananmen došlo oprostiti više od 100.000 ljudi. To je bio početak sedmotjednih prosvjeda koji su nasilno prekinuti 4. rujna kada su na trg stigli tenkovi koji su rastjerali prosvjednike među kojima je prema podacima studentskih udruga i Crvenog križa, zabilježeno između 2.000 i 3.000 nasilnih smrti.

1989.- Prilikom rušenja tribine na stadionu engleskog fudbalskog kluba “Šefild” poginulo 108 i povrijeđeno više od 200 ljudi, iz razloga što su na već krcat stadion puštene nove hiljade navijača.

1990.- U Njujorku je u 85. godini umrla filmska glumica švedskog porijekla Greta Garbo, “božanstvena Greta”, kako su je nazivali obožavaoci. Smatra se jednom od najvećih glumica 20. vijeka nijemog i zvučnog filma (“Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Marija Valevska”, “Mata Hari”).

1992.- Osnovana Armija Republike Bosne i Hercegovine.

1992.-  Ujedinjene nacije uvele sankcije protiv Libije zbog njene umešanosti u podmetanje bombe u avion kompanije “Pan Ameriken”, koji je eksplodirao iznad Lokberija u Škotsko 1988. i bombardovanja francuskog aviona iznad Nigera 1989.

Koliko je mrtvaca na papirima UN, to se ne mre izmjeriti.

1996.- – “Komisija za istinu” u Južnoj Africi, formirana je da ispita zloupotrebu vlasti u vreme aparthejda, otvorila je istražni postupak.

1996.- Od podmetnute eksplozivne naprave oštećena Bajrakli-džamija u Beogradu. Beogradski muftija Hamdija Jusufspahić izjavio da je to je bio sedmi napad na tu džamiju od 1990.

1997.-Tokom hodočašća, u požaru koji je zahvatio šatorsko naselje blizu Meke, u Saudijskoj Arabiji, poginula 343 hodočasnika.

1998.- Umro bivši kambodžanski maoistički diktator Pol Pot, jedan od najsurovijih vođa u istoriji, tokom čije je vladavine Kambodžom za nepune četiri godine ubijeno između milion i dva miliona ljudi. Predvodeći gerilsku armiju “Crvenih Kmera”, porazio je proamerički režim generala Lon Nola u aprilu 1975. ili “nulte godine”, kako su je označili novi vlastodršci. “Brat broj jedan”, kako su ga nazivale pristalice, odmah je silom potpuno ispraznio prijestonicu Pnom Pen i ostale gradove, otjeravši u radne logore širom zemlje čak i bolesne iz kreveta, stare, žene i djecu. U tim mučilištima, poznatim kao “polja smrti”, ljudi su svakodnevno masovno likvidirani ili umirali od gladi i bolesti sve do pred kraj decembra 1978. kad je maoistički režim “Crvenih Kmera” zbačen vijetnamskom okupacijom Kambodže.

1999.-  NATO preuzeo odgovornost za bombardovanje konvoja izbeglica na Kosovu, a tokom kojeg je, prema jugoslovenskim izvorima, poginulo 75 civila.

2002.-U nesreći putničkog aviona kineske kompanije “Air China” poginule najmanje 122 osobe.

2005.- U memorijalnom parku holokausta u Bruklinu otkrivena je spomen ploca žrtvama logora Jasenovac (Hrvatska) što je prvi javni spomenik u SAD stradalima u tom logoru.

2011.- Haški tribunal osudio je hrvatsksog generala Antu Gotovinu na 24, a Mladena Markača na 18 godina zatvora zbog zločina nad srpskim stanovništvom Kninske krajine tokom i poslije operacije Oluja 1995. godine. Novembra 16. 2012. Žalbeno vijeće je prihvatilo 1. i 3. žalbenu osnovu i poništilo osuđujuću presudu Gotovini i Markaču.