Pjesma dana
Danas je Subota 24.Decembar / Prosinac 2022. godine računate po Hristu.
Odrbojavanje se nastaje. pararelno i jednosmjerno. Jedno se zaustavlja večeras u ponoć-
10. 9. 8 . 7…
3. 2. 1…
Vrlo jednostavne računice.
Sedam dana do Nove godine. Trista pedeset osam dana je otišlo na odmor. Svi osim jednog će se vratiti iduće godine. I to vraćanje počinje odmah kada se i ovih zadnjih sedam izredaju.A i onaj jedan nam se smješi. Odlučio da nam navrne neke od slijedećih tventi-tventi godina.
Na dan 24.12. svake godine unazad milenij i po i koji dan pride hrišćani idu u Crkve i tačno u ponoć počinje slavlje Badnje večeri i Božića.
Umjesto uobičajenih gužljanja, danas vam predstavljamo jedan detalj , uoči početka ponoćne mise crkvi Sv. Franje u Sarajevu , iz nekih davnih , nevinih vremena.
Akteri su blentovije našeg serijala Oni jašu… koji nas , povremeno , opterećuju već godinama u 20 08 na ovim stranicama.
” Naglas se smijem i pitam se kakve finte sada blesani rade. ( Luca razmišlja – od sutra neće moći, ne dunjalučkim životom.)
Dobri mi odgovara:
Sada su u Svetog Ante na ponoćki. Mole biskupa Vilića, k'o panju nasušnu , da ne počinje sa ponoćkom , odocnio im jaran Mujo, a brez njega ne m're ništa počet.
Vikar Vilić će pitati :
-Kakav vas Mujo sada spopo? Dobro , možemo sačekati. Šta je vaskoliko pučanstvo spram Muje.
-Kako ba , koji Mujo ,to je naš jaran Deba. Onaj malo nahero natakareni Bosanac.
-A koji si mu sad pa ti?
-On je Lenji , Mujin jaran. Ne mre taj ni jedne progovorit bez Debe. Inače samo šareti. Pantomima živa. I on tandar uvijek sniva. Natandaren načisto.
-A koji si mi ti?
-On je Herco , Lenjeg pajdo. Njega ha , spomeneš , dobri ti ga naš biskupe , herc na mah samo što ne hekne. Ima slabo srce i uvijek ga hekne poslije , ako znaš čega.
-A Brada koji si mu ti?
-On je Mojsije propovjednik i najbolji prijatelj Malog Princa , kojeg od milja zovu Dobri
-Šta će Mojsije večeras ovdje. Zar nije sabat počeo, a i Hanuka je. I koga zove Dobri ?
-Jes subota je počela. U povjerenju Mojsije je jedini Jevrej koji ne zna beknut hebrejski, pa ga ne primaju među svoje. A njemu milina. Ne bi ni išo. I nije se ogriješio o Boga Jedinog. Oni su . Svako ko se ogriješi o ljudima koje hoće da se mole Bogu jedinom su pogan. A ono dobro maksumče svi mi zovemo Dobri. samo ga Frka zove Mali Prinče moj. I još poneka. Hejbet njih.
-A koji si mi ti?
-On je Baška Baša, raspuščenica San, po šogunski. Njegov buket je bruka prava. Mislim kad daruje. Da, ruže a šta ste vi umislili Oče biskupe, nešto ste se zarumenuli.
-A koja si mi ti lajavušo jedna, ovo je nebeski hram?
-Ona je Zlata Mojsijeva ljubav. I nije lajavuša , i ona je Jevrejka. A znate onu svako svoga brani. Nije Baška Baša Jevrej, ali njeni su svi konzilijaši. Ona im ko starija sestra dođe. Meni mater može biti.
-Koja si ti firaunko jedna.
-Nije ti Lela Jela Jelena firaunka, mater ti je , preuzvišeni. – ne bi dala Frka na Lelu Jelu Jelenu , koja se izmicala ustranu od Herce. Prevario je , jednom i nikad više. Za sva vremena.
Uto bi ušo Deba, svi bi se okrenuli biskupu:
-Eto sad možeš početi misu. Mujo došo.
Deba bi zagalamio :
-Požuri , što si stao, rista. Zar ne misliš da docniš , vidiš da te pučanstvo čeka!
Deba bi prišo konziliju i tako tiho da su ga čak u Katedrali mogli razabrat :
– Izlomih se . Nigdje ne nađoh Dobrog. Mora da su ga one ljepot noge opet privele. A što se ‘voliki narod skupija. Neće valjda svi u votaži. nema mjesta za sve. Mo'o bi neko riknuti.
…. Tišina….
Mahalaši u vazduhu , u jecaju zvona , u utihlom ezanu , u nijemom poju grlica osjećaju plavetna ljepota se večeras dušom dijeli.
Mojsiju ža , srce ga boli što je ostavio harmoniku u đardinu na dno Bjelava, u kućerku ispod dva jablana…, sad bi je za sva vremena hekno sa vrha svetog hrama, pa makr i on polećeo za njom.
****
Odbrojavanje ne koči događaje na današnji dan. Oni se i dalje dešavaju na današnji dan u nekim drugim vremenima.
1167.- – Rođen je engleski kralj Džon, mlađi sin Henrija Drugog, poznat kao Džon Bez Zemlje. Tokom vladavine od 1199, kad je na prijestolu naslijedio brata Ričarda Prvog, obnovio je rat s francuskim kraljem Filipom Drugim Avgustom, koji mu je preoteo nekoliko velikih posjeda, uključjući Normandiju 1205. Takođe se 1208. sukobio s papom Inoćentijem Trećim, osporavajući mu izbor kenterberijskog nadbiskupa, zbog čega ga je Vatikan 1212. ekskomunicirao iz Crkve. U sukobu s plemstvom 1215. morao je da popusti i potpiše “Veliku povelju sloboda” u Engleskoj, kojom je ograničena vlast kralja i uspostavljena osnova engleske ustavnosti i javnog prava.
Hoćkao se a svaku bitku gubio,samo je jadni narod mogao takariti.Ali tada se pojavio Robin Hud i kako su u Huda velika ; koplje i strijele,i sa njim je loše prolazio.
1491.- Rođen španski sveštenik Injasio de Lojola, osnivač jezuitskog reda 1534. Pošto ga je Inkvizicija oslobodila optužbi da je jeretik, 1540. od pape Pavla III dobio potvrdu novog rimokatoličkog reda i izabran za prvog starešinu. Izradio ustav jezuita i priručnik “Duhovne vežbe za vladavinu nad samim sobom”.
1524.- Umro jportugalski moreplovac Vasko de Gama, koji je 1498. pronašao pomorski put u Indiju ploveći oko Afrike, zahvaljujući čemu su detaljnije upoznati obrisi afričkog kopna, a Indijski okean uvršten u svjetska mora. To je doprinijelo razvoju trgovine zapadne Evrope s Azijom i jačanju moći Portugalije.Na putu je opljačkao arapski trgovački brod koji je imao između 200 i 400 putnika (i žene i djece). Gama je naredio smaknuće svih putnika, te je zapljenio njihov teret. To je bio najokrutniji čin njegove karijere. Prilikom drugog putovanja u Indiju 1502. je uspostavio portugalsku kolonijalnu vlast, a tokom trećeg je umro u Indiji.
1798.- Rođen je poljski pisac jevrejskog porijekla Adam Mickjevič, najveći poljski romantičar, čija djela odlukuje izuzetno bogat i slikovit jezik. U mladosti je zbog učešća u ilegalnom omladinskom udruženju “Filomati”, bliskom masonima, 1823. prognan u Rusiju,.
Umro je u Otomanskom carstvu 1855.U idiličnom epu posvećenom rodnom kraju – “Pan Tadeuš” – opisao je staru Poljsku koja nestaje. Ostala djela: zbirke pjesama “Balade i romanse”, “Krimski soneti”, epovi “Gražina”, “Konrad Velenrod”, drama “Zadušnice”, politička brošura “Knjige poljskog naroda i hodočasništva poljskog”, ciklus predavanja “Slovenske književnosti”.
1814.- SAD i Velika Britanija potpisale mir u Gentu u Belgiji, okončavši rat počet 1812.
1818.- Rođen je engleski fizičar Džejms Preskot Džul, poznat po zakonu o toploti koju razvija struja u provodniku i po eksperimentalnom određivanju mehaničkog ekvivalenta toplote. Njemu u čast međunarodna mjerna jedinica za energiju, rad i količinu toplote nazvana je “džul” (oznaka J). Termodinamički proces pretvaranja toplotne energije u mehaničku, na osnovu kojeg rade turbomlazni avioni, nazvan je “Džulov ciklus”.
1822.- Rođen je engleski pisac i književni kritičar Metju Arnold, značajan estetičar, profesor poezije u Oksfordu, koji je s gledišta klasične književnosti žestoko osporavao varvarstvo, filistarstvo i provincijalizam engleske literature 19. vijeka. Djela: zbirke pjesama “Pjesme”, “Nove pjesme”, eseji “Kultura i anarhija”, “Književnost i dogma”, “Kritički eseji”.
1838.- Osam godina nakon što je hatišerifom priznao Srbiji unutrašnju samoupravu turski sultan Mahmud Drugi, uz podršku Rusije, privremeno je ograničio vlast srpskog kneza Miloša Obrenovića.
1863.- Umro je engleski pisac Vilijam Mejkpis Tekeri, oštar kritičar društva, posebno obožavanja novca i položaja. Djela: romani “Vašar taštine”, “Henri Ezmond”, “Istorija Pendenisa”, “Njukamovi”, “Virdžinijanci”, satira “Knjiga o snobovima”, književne kritike “Engleski humoristi osamnaestog vijeka”, istorijsko djelo “Četiri Džordža”.
Deba se razočaro.Kaže samo Bilu falila preinaka samo jednog slova da bude naša raja.
1865.- U mjestu Pulaski u američkoj državi Tenesi osnovana je bjelačka rasistička organizacija Kju-Kluks-Klan.
Pitamo se što niko neće da kaže: osnovana koljačka organizacija bijelih neljudi i pogana kojima je cilj genocidom uništiti sve obojene ljude svijeta.
1871.- Premijera Verdieve opere “Aida” održana u Kairu, mestu gde se i odigrava radnja drame.
1922.- Rođena je američka filmska glumica Lusi Džonson, poznata kao Ava Gardner, koja je nesvakidašnjom pojavom izmijenila tip filmske ljepotice i ostvarila niz uloga tajanstvenih i inteligentnih žena. Filmovi: “Ploveće pozorište”, “Snjegovi Kilimandžara”, “Sunce se ponovo rađa”, “Usamljena zvijezda”, “Naga Maja”, “Noć iguane”, “Pedeset pet dana u Pekingu”, “Sudija za vješanje”.
1924.- Albanija je postala republika.
1941.- Nemački avion bacio bombu na Dover u Prvom svetskom ratu, što je bio prvi napad iz vazduha u istoriji Velike Britanije
1942.- Ubijen je francuski admiral Žan Luj Gzavije Fransoa – Darlan, komandant sjevernoafričkih snaga kvislinškog režima Anrija Filipa Petena. Suprotno Petenovoj naredbi, tokom iskrcavanja angloameričkih trupa u sjevernoj Africi u Drugom svjetskom ratu olakšao im je napredovanje, naredivši prekid vatre. “Slobodni Francuzi” su ga ipak i dalje smatrali izdajnikom i jedan pristalica generala Šarla de Gola je u Alžiru izvršio atentat na njega.
Sasvim logična odluka kukavice de Gola.Nalog je dao iz debele londonske hladovine gdje je sa drugom ublehom Čerčilom lokao viski i ljuštio kube.Jedan konkurent u budućoj jagmi za vlast manje.
1942.- Na njemačkom eksperimentalnom poligonu u mjestu Pinemunde u Drugom svjetskom ratu uspješno je testirana nova raketa “Zemlja – Zemlja”, nazvana “FZG76”, koja je kasnije postala poznata kao raketa “fau 1”.
1943.- Američki general Dvajt Ajzenhauer imenovan, u Drugom svetskom ratu, za komandanta Vrhovnog štaba savezničkih ekspedicionih snaga za invaziju na okupiranu Francusku.
1944.- U Novom Sadu je počeo da izlazi dnevnik “Sabad Vajdašag”, list mađarske nacionalne manjine u Jugoslaviji, koji je u septembru 1945. preimenovan u “Mađar so”.
Tiraž je bio oko 231 komad.Mađari su se ili povukli sa nijemcima ili su ih partizani potkratili da bi srbi i crnogorci mogli izvršiti „kolonizaciju“ Vojvodine.
1951.- Libija je proglašena nezavisnom državom pod kraljem Idrizom Prvim.Ovoga će skinuti Gadafi Nulti babo nacije.
1979.-Lansitrana prva evropska svemirska raketa ¨Ariane¨. Ime je dobila po pjesmi VIS Čičak Arijana.Čičci su poznati jer su Indexima dali Ranka Rihtmana (jednog od sedmorice veličanstvenih) i Milića Vukašinovića (na jednu godinu). Zorana Redžića su proslijedili Bijelom Dugmetu,Dragana Danilovića Dubrovačkim trubadurima,a Peša Ferović je postao producent.
1979.- Oko 80.000 sovjetskih vojnika upalo je u Afganistan kako bi svrgnuli čelnika komunističke partije, Hafizullaha Amina, te ga zamijenili sa Babrakom Karmalom, koji je bio naklonjen Moskvi.
Po nama „Upadanje“ nije isto što i porobljavanje.
1982.- Umro je francuski pisac Luj Aragon, najprije dadaista, potom nadrealista, koji se poslije kongresa revolucionarnih pisaca u Harkovu 1930. opredijelio za socrealizam. Komunističkoj partiji Francuske je pristupio 1927, učestvovao je u građanskom ratu u Španiji i u francuskom Pokretu otpora u Drugom svjetskom ratu. Djela: zbirke pjesama “Vatra radosti”, “Ura Ural”, “Elzine oči”, “Oči sjećanja”, “Elza”, romani “Seljak iz Pariza”, “Bazelska zvona”, “Gospodske četvrti”, “Orelijen”, “Sveta nedjelja”, “Komunisti”, “Blanša ili zaborav”, eseji “Komunistički čovjek”, “Sovjetska književnost”, “Za socijalistički realizam”, “Rasprava o stilu”, “O Stendalu”.
Za razliku od „velikog vođe“ Bretona nadrealizma Aragon nije bio ubleha. Šamo ublehaški um može skontati papzjaniju zvanu definicija nadrealizma: “diktat misli, bez kontrole razuma, izvan svake estetske ili moralne preokupacije”.
1989.- Svrgnuti premijer Paname, general Antonio Norijega, sklonio se pred američkim okupacionim trupama u diplomatsko predstavništvo Vatikana u Panama Sitiju i zatražio politički azil.
1991.- Mihail Gorbačov predao je Borisu Jeljcinu komandu nad sovjetskim nuklearnim oružjem.
Čovo opro ruke pošto je razbio SSSR.Sada lagodno uživa u plodovima rada.
1994.- Islamski teroristi prilikom otmice francuskog putničkog aviona u Alžiru ubili dve osobre i uzeli za taoce njih 239.
1995.- – Na parlamentarnim izborima u Turskoj najviše glasova je osvojila islamistička Partija prosperiteta, što je bila prva izborna pobjeda islamista u 72-godišnjoj istoriji sekularne Turske.
1997.- Muslimanski fundamentalisti u dva masakra ubili 59 civila u Alžiru.
1999.- “Mali princ”, najpoznatija novela francuskog pilota Antoinea de Sainta-Exuperyja, proglašena je za knjigu 20.stoljeća u Francuskoj. Knjiga je prevedena na preko 180 svjetskih jezika i prodana u više od 80 milijuna primjeraka, tako da spada u jednu od najprodavanijih knjiga svijeta.
Zasluuženo ,sli tiraž na jako malen u odnosu na vrijednost.
2000.- Tokom četvorodnevne pobune u zatvorima u Turskoj ubijeno 28 osoba.
2008.- Umro je britanski nobelovac i jedan od najpoznatijih dramskih pisaca Harold Pinter, koji je bio poznat i kao oštar kritičar britanske i američke vanjske politike. Njegova najznačajnija djela su: “Nastojnik”, “Povratak”, “Ničija zemlja”, “Stara vremena” i “Rođendan”.
Njegova ničija zemlja nije scenarij za istoimeni film glupave metafizičke radnje čiju režiju potpisuje Tamović D.
2009.- Rusija je uspješno izvršila probno ispaljenje interkontinentalnog balističkog projektila “RS-20V”.
SAD im na dohvatu radara.Džab džaba im.Postavili antiraketne štitove u njihovom dvorištu.
2009.-Skonto Putinov pajdo da većinu policija,kao i većinu ruskih dužnosnika plaća mafija.