Danas je srijeda 27.siječanj 2016.Trajaće do 24 00 ili 00 00 po srednje evropskom vremenu.
Bilo je mnogo mirno na današnji dan u prethodnim vremenima.
1235.- U Trnovu u Bugarskoj umro Sava Nemanjić, utemeljivač Srpske pravoslavne crkve, države i školstva. 1219. izdejstvovao autokefalnost SPC, a njegova dela “Nomokanon” i “Sinodik pravoslavlja” postali pravni i duhovni stubovi srpske državnosti. Njegovom zaslugom osnovani književni i školski centri u manastirima. Mošti Svetog Save prebačene i sahranjene u maju 1237. u manastiru Mileševa, a za vreme Otomanskog carstva Turci ih izvadili i 1594. spalili na Vračaru u Beogradu.
1756.- Rođen je austrijski kompozitor Volfgang Amadeus Mocart, jedan od najvećih u istoriji muzike. Poslije preseljenja iz rodnog Salcburga u Beč bio je okružen spletkama zavidne i stvaralački jalove dvorske muzičke kamarile i doživio je finansijski krah. Poslije smrti 1791. sahranjen je u zajedničku sirotinjsku grobnicu u Beču. Kao “čudo od djeteta” na turnejama je obišao veći dio Evrope. Već u šestoj godini napisao je prvu kompoziciju, u osmoj sonate, u devetoj simfonije, u 11. oratorijum, a u 12. operu “Jednostavna prevara”. Napisao je više od 600 djela, uključujući opere, simfonije, koncerte za klavir, violinu, flautu, klarinet, hornu i druge instrumente, gudačke kvartete, kvintet sa klarinetom /”Mala noćna muzika”/, sonate za klavir i za violinu, kantate, mise /”Rekvijem”, “Misa solemnis”, “Velika misa u ce-molu”/. Ostala djela: opere “Figarova ženidba”, “Čarobna frula”, “Otmica iz Seraja”, “Don Đovani”, “Tako čine sve”, “Idomeneo”, simfonije “Hafner simfonija”, “Lincerska simfonija”, “Praška simfonija”, “Simfonija u ge-molu”, “Jupiter simfonija”.
1775.- Rođen je njemački filozof Fridrih Vilhelm Šeling, koji je s Imanuelom Kantom, Johanom Fihteom i Fridrihom Hegelom tvorac njemačkog idealizma. Djela: “Ideje za filozofiju prirode”, “O svjetskoj duši”, “Prvi nacrt sistema prirodne filozofije”, “Transcedentalni idealizam”, “Predavanja o filozofiji umjetnosti”, “Izlaganje mog sistema filozofije”, “Bruno ili o prirodnom i božanskom principu stvari”, “Filozofija i religija”, “Istraživanje suštine ljudske slobode”, “Filozofija mitologije”.
U vremenima kada se rađaju nove ideje one zvuče sasvim primamljivo.kako vrijeme protiče,nove ideje ih potiskuju i premašuju,tako da su i Hegelove ideje uiz ugla sadašnjosti poprilično manjkave.
1814.- Umro je njemački filozof Johan Gotlib Fihte, istaknuti predstavnik njemačke klasične idealističke filozofije, profesor univerziteta u Jeni i Eglangenu, rektor Berlinskog univerziteta. Smatrao je da je sloboda osnova ljudske egzistencije, a ostvarenje produbljene ljudskosti u okviru slobodne zajednice osnovna smisao postojanja i ličnosti i čovječanstva. U “Govorima njemačkoj naciji” 1807. i 1808. doprinio je jačanju otpora Nijemaca francuskom caru Napoleonu Prvom, ali i buđenju njemačkog šovinizma. Djela: “Pokušaj kritike sveg otkrivenja”, “Osnova cjelokupne teorije nauke”, “Osnova prirodnog prava prema principima teorije nauke”, “Sistem teorije morala prema principima teorije nauke”.
1822.- Na skupštini u Epidauru grčki ustanici proglasili su nezavisnost Grčke, koju je Otomansko carstvo priznalo tek 1829.
1823.- Rođen je francuski kompozitor španskog porijekla Eduar Lalo, koji je komponovao emotivna djela, u romantičarskom maniru. Djela: opera “Kralj od Isa”, “Španska simfonija” za violinu i orkestar, “Koncert za violončelo i orkestar u de-duru”.
1832.- Rođen je engleski pisac i matematičar Čarls Latvidž Dodžson, poznat kao Luis Kerol, čiju prozu odlikuju humor i fantastika, po čemu je blizak potonjem nadrealizmu. Djela: “Alisa u zemlji čuda”, “Kroz ogledalo”.
Mi smo to konstatovali,ali nije na odmet ponoviti.Alisa u zemlji čuda je jedna od najšupljih i najmorbidnijih priča za djecu.
1859.- Rođen je njemački car i pruski kralj Fridrih Vilhelm Drugi Viktor Albert, tvorac politike prodora na Istok i izazivač niza vojno-diplomatskih kriza, uključujući objavu rata Srbiji 1914, čime je postao neizbježan Prvi svjetski rat. Na prijesto Njemačkog carstva stupio 1888, a 1918. je, poslije poraza Njemačke, primoran da abdicira i pobjegne u Holandiju, koja je odbila da ga izruči saveznicima radi suđenja za ratne zločine.
1865.- Španija je priznala nezavisnost Perua.
Borbe za nezavisnost Perua su se vodile od 1780. godine da bi José de San Martín proglasio nezavisnost Perua 28. jula 1821. Godine.Dakle Špancima je trebalo punih 45 godina da skontaju da Peru više nije njihov.
1885.- Rođen je američki kompozitor Džerom Kern, otac mjuzikla. Njegova opereta “Ploveće pozorište” jedna je od najboljih u istoriji pozorišta SAD. Komponovao je i filmsku muziku.
1901.- Umro je italijanski kompozitor Đuzepe Verdi, uz Ričarda Vagnera najistaknutiji romantičarski operski stvaralac 19. vijeka. Prve opere stvarao je u duhu slobodarske nacionalne ideje pokreta rizorđimento, a kasnije su vrhunac italijanskog romantizma – spoj tradicionalne melodioznosti i psihološke karakterizacije ličnosti, uz izvanredno usaglašen tekst i muziku. Djela: opere “Nabuko”, “Travijata”, “Trubadur”, “Rigoleto”, “Bal pod maskama”, “Moć sudbine”, “Don Karlos”, “Aida”, “Otelo”, “Falstaf”.
1916.- U Berlinu je osnovana revolucionarna organizacija “Savez Spartaka”, preteča Komunističke partije Njemačke, osnovane u decembru 1918.
Sam naziv nije nosio ništa dobro.Nacisti su savez Spartaka i komuniste nabili na kolac kao Rimljani Spartaka.
1919.- Umro je mađarski pisac Endre Adi, čija je poezija označila prelom u modernoj mađarskoj lirici. Sugestivnom snagom vizija, s novim asocijacijama i naglaskom riječima i iskazima, podigao je mađarski pjesnički jezik na zavidnu visinu. Djela: “Nove pjesme”, “Krv i zlato”, “Na kolima Ilije Gromovnika”, “Volio bih da me vole”, “Ko je mene vidio?”, “Na čelu mrtvih”.
1924.- Jugoslavija je u Rimu potpisala pakt o prijateljstvu i saradnji s Italijom i sporazum kojim je Rijeka predata Italiji.
1926.- Engleski pronalazač Džon Logi Berd u Londonu je prvi put javno demonstrirao televiziju.
Vlastodršci su bili oduševljeni ovim izumom.Nastupila je era prenosa opačina i takarenja pučantva u mozak.
1942.- U Igmanskom maršu u Drugom svjetskom ratu glavnina Prve proleterske brigade tokom druge neprijateljske ofanzive prešla sto kilometara od Jahorine do Foče, preko Sarajevskog polja i planine Igman. Marš više od 700 boraca, od kojih 50 ranjenih i bolesnih, trajao je 18 časova kroz dubok snijeg, pri temperaturi minus 32 stepena Celzijusova. U maršu su promrzla 172 borca i nekima su bez anestezije amputirani dijelovi tijela.
Mora se priznati i hrabrost i praznoglavost onih koji su naredili ovaj egzodus ,koji se desio bez ikakve svrhe i potrebe.Sva objašnjenja za potrebom marširanja su nesuvisla i maloumna.
1943.- Avijacija SAD izvršila, u Drugom svetskom ratu, prvi napad na Nemačku celodnevnim bombardovanjem ratne luke Vilhelmšafen.
1944.-Komandant Lenjingradskog fronta ruski general Leonid Govorov u Drugom svjetskom ratu je objavio da je Crvena armija porazila Nijemce i potpuno oslobodila Lenjingrad, čijih je tri miliona žitelja bilo u blokadi od septembra 1941. Tokom nacističke opsade 716.000 Lenjingrađana izgubilo je krov nad glavom. NA Piskarevskom groblju sahranjeno je nekoliko stotina hiljada ljudi, od kojih je većina umrla od gladi.
1945.-Sovjetske jedinice na juriš i uz znatne gubitke oslobodile Aušvic, najveći nacistički koncentracioni logor u Drugom svjetskom ratu. U logoru je ostalo oko 7.000 zatočenika koje Nijemci u žurbi nisu stigli da pobiju. U gasnim komorama Aušvica je, uključujući djecu i žene, ubijeno najmanje milion i po ljudi, najviše Jevreja. U logoru je bilo više od 25.000 Jugoslovena.
1951.- Umro je finski maršal i državnik Karl Gustav Emil fon Manerhajm, predsjednik Finske od 1944. do 1946. Kao konjički oficir ruske vojske učestvovao je u rusko-japanskom ratu i u Prvom svjetskom ratu, od 1917. je predvodio kontrarevolucionarne snage u Finskoj i bio regent Finske 1918. i 1919, a u Drugom svjetskom ratu vrhovni komandant finske armije. Odbrambena utvrđena linija prema SSSR-u, izgrađena prije Drugog svjetskog rata prema njegovoj zamisli na Karelijskoj prevlaci, nazvana je “Manerhajmova linija”.
1964.- Francuska je uspostavila diplomatske odnose sa Kinom.
1967.- Pripremajući se za let na Mjesec, trojica američkih astronauta poginula su u svemirskom brodu “Apolo 1” u kojem je izbio požar.
1967.- SSSR, SAD i 60 drugih zemalja potpisalo je sporazum o zabrani nuklearnih eksperimenata u stratosferi.
1969.- U Bagdadu je pogubljeno 14 ljudi, među njima devet Jevreja, koje su iračke vlasti optužile da su izraelski špijuni.
1973.- U Parizu su ministri inostranih poslova SAD, Sjevernog Vijetnama i privremene revolucionarne vlade Južnog Vijetnama potpisali ugovor o prestanku rata u Vijetnamu. Rat je ipak potrajao do kraja aprila 1975. i okončan je ponižavajućim porazom SAD.
1980.- Umro je književni i pozorišni kritičar jevrejskog porijekla Eli Finci, učesnik Narodnooslobodilačke borbe od 1941. Poslije Drugog svjetskog rata bio je direktor “Borbe”, “Nolita”, “Jugoslovenske knjige”, Jugoslovenskog dramskog pozorišta, glavni urednik časopisa “Književnost”. Djela: pozorišne kritike u zbirkama “Više i manje od života 1-5”, “Stvarnost i iluzije”, studija “Deni Didro”, ogledi o Miroslavu Krleži, Augustu Cesarcu, Jovanu Skreliću, Đorđu Jovanoviću, Branimiru Ćosiću, Marinu Držiću.
1981.- Najmanje 500 ljudi poginulo je na indonezijskom feribotu “Tampomas 2” koji je poslije požara potonuo u Javanskom moru.
1991.- Američka avijacija u Zalivskom ratu otpočela je masovno bombardovanje drugog po veličini iračkog grada – Basre.
1991.-Za predsjednika Republike Makedonije izabran je Kiro Gligorov (1917.-2012.).
1993.- U Nju Delhiju policija upotrebila suzavac da rastera pobunjene Hinduse koji su napali džamiju i muslimane koji su napali hinduski hram i tom prilikom spalili desetine radnji.
1995.- Burmanski vojnici postigli su ključnu pobjedu nad karenskim pobunjenicima, osvojivši glavnu bazu u džungli uz granicu s Tajlandom. Pobuna manjinskih Karena/više od tri miliona ljudi u planinama istočne Burme/ otpočela je ubrzo pošto je Burma 1948. dobila nezavisnost od Velike Britanije.
1996.- U Nigeru vojnim udarom oboren je prvi demokratski izabran predsjednik Mahamane Osman.
1997.- Stanovnici Čečenije izlaze na birališta kako bi izabrali Aslana Maskhadova za predsjednika, samo nekoliko mjeseci nakon što su ruske snage glavni grad pretvorile u ruševinu.
1998.-Evropska unija i NATO izrazili zabrinutost zbog zaoštravanja situacije na Kosovu, gde su učestali sukobi naoružanih Albanaca i srpskih snaga bezbednosti.
1999.-Beogradska kancelarija Komesarijata UN za izbeglice saopštila da u 98 sela u centralnom i zapadnom Kosovu više nema srpskog stanovništva.
2002.-U seriji eksplozija u vojnom skladištu u Lagosu i požaru izazvanom eksplozijama poginulo više od 1.000 ljudi.
2003.-Poslanici Skupštine Srbije usvojili većinom glasova Ustavnu povelju buduće zajednice SCG i Zakon o njenom provođenju.
2004.-Bivši predsjednik Republike Srpske Krajine Milan Babić izjavio pred Haškim tribunalom da je kriv za progon na političkoj, rasnoj i vjerskoj osnovi i saučesništvo u zajedničkom zločinačkom poduhvatu.
2005.-Svjetski lideri i preživjeli zatvorenici okupili su se u Poljskoj na ceremoniji obilježavanja 60-godišnjice oslobođenja koncentracionog logora Aušvic.
2006.-Umro je bivši njemački predsjednik Johanes Rau, istaknuta politička ličnost u poslijeratnoj Njemačkoj.
2007.-Umro je bivši predsjednik Indonezije general Suharto, čija je autoritarna vladavina trajala 32 godine i bila obilježena korupcijom, nepotizom i kršenjem ljudskih prava.
2009.- Umro je američki književnik Džon Apdajk, dobitnik dve Pulicerove nagrade za romane “Zeka je bogat” i “Zeka je umro”. Među njegovim najpoznatijim djelima su “Kentaur” i “Parovi”. Umro je američki romanopisac i pripovedač Džerom Dejvid Selindžer, autor kultnog romana “Lovac u raži”. Osim ovog najpoznatija njegova djela su “Freni i Zui”, “Za Esme”, “Visoko podignite krovnu gredu, tesari” i “Simor: uvod”.
