Monthly Archives: August 2023

Danas je petak  26. Avgust / Kolovoz. godine 2023.

237 dan ove godine a  preostalo je  nazočnih i iščekujućih 126 dana.

Još malo i eto jeseni, samo što nije ,dunjo moja rana.

Kad nam prihaja  jesen eto nam Nove godine.

I ubavi dani jope naponove. Samo  iduća tventi-tventi year  će  biti bremenitija za jedan dan  nego ove.

Ova nam je bila potaman . A nekima i nije. Stvar percepcije i psihologije. Mnogi bi nadododali i više sile.

Juče bila Nova godina a evo sada i ona obajtila. Godine nisu dani. Godine se penzionišu zauvik. Normalno numerisane.

A u beskonačnom sunčanom satu Univerzuma , svaka godina je i nova i ista.

Zakon relativiteta i perpetum mobile.

Jes. kako ne. Svaka se vraća kao i dani , ali insani vole da ih drugačije tefterišu. Misle da su jako pametni. Da Godina odlazi da se ne vrati , povukla bi sa sobom Univerzum. Prostor i vrijeme su nedjeljivi.

A kad se Godina ne bi vratila , pitaju li se insani što bi bilo sa njima. Jednostavno ništa. Ne bi ih bilo.

Što bi poete rekle:

-Godina ko godina , ali bez plača.

U prevodu :

-Ako se rasplačete ko godina , nije dobro, nešto vas je debelo kosnulo.

Hroničari su zabilježili:

1346.- U bici kod Kresija u Stogodisnjem ratu engleska vojska pod Edvardom III porazila znatno nadmocnije francuske teske oklopnike kralja Filipa VI. Englezi u toj bici prvi put upotrebili samo pesadiju i ogromne lukove, nazvane “longbouz”, koji su izbacivali strele na izuzetno veliku daljinu.
1541.-Turski sultan Sulejman II osvojio Budim i anektirao Madjarsku koja je potom do 1686. b1664.- Umro je španski slikar Francisco Zurbaran, jedan od najznačajnijih umjetnika španskog baroknog slikarstva.

ila turska provincija Budimski pasaluk.

1676.-Rodjen engleski drzavnik Robert Volpol, prvi britanski premijer u modernom smislu. Politikom izbegavanja ratova i odrzavanja dobrih medjudrzavnih odnosa ojacao prekomorsku trgovinu i finansijski polozaj Velike Britanije.

1740.-Rodjen francuski pronalazac Zozef Misel Mongolfje, s bratom Zakom Etjenom 1783. konstruisao prvi vazdusni balon napunjen zagrejanim vazduhom.

1743.- Rodjen francuski hemicar Antoan Lavoazje, osnivac moderne hemije. Formulisao zakon o neunistivosti materije i otkrio proces oksidacije.

1789.- Parlament Francuske usvojio je Deklaraciju o pravima čovjeka i građanina.

1828.- Urugvaj je zvanično postao nezavisna država na osnovu mirovnog ugovora sklopljenog u Rio de Žaneiru, poslije okončanja rata između Brazila i Argentine.

1880.-Rođen je Guillaume Apollinaire, legendarni francusko-poljski pisac.

1883.- Pocela erupcija vulkana Krakatau na istoimenom indonezanskom ostrvu izmedju Jave i Sumatre, u kojoj je tokom dva dana dve trecine ostrva odletelo u vazduh, a u ogromnim talasima na zapadnoj Javi poginulo 36.000 ljudi.

1896.-Armenski revolucionari napali Otomansku banku u Carigradu, sto je dovelo do trodnevnih sukoba s vlastima u kojima je poginulo 6.000 Armena. U suzbijanju armenskih teznji za oslobodjenje tokom 1895. i 1896. turske vlasti ubile  oko 100.000 Armena.
1906.-Rodjen virusolog Albert Brus Sejbin, pronalazac vakcine protiv poliomielitisa.

1910.-U Skoplju je rođena Majka Tereza, koja je u Kalkuti 1950. osnovala družbu “Sestre misionarke ljubavi”. Oko 2000 redovnica raznih nacionalnosti posvetile su se siromašnim, bolesnim i umirućim ljudima (posebno gubavcima) u Indiji i na svim kontinetima. Dobitnica je Nobelove nagrade za mir 1979. Umrla je u septembru 1997. u 87. godini života.

1914.- Pocela bitka kod Tananeberga u Prvom svetskom ratu, u kojoj su Nemci tokom 4 dana gotovo unistili Drugu rusku armiju. Poginulo vise od 30.000 ruskih vojnika.

1920.-Ratifikovan 19. amandman Ustava SAD kojim su zene dobile pravo glasa.

1928.-U Parizu je potpisan Brajan-Kelogov pakt kojim su se zemlje potpisnice odrekle rata kao sredstva nacionalne politike i rješavanja međudržavnih sukoba i obavezale da će sporna pitanja rješavati mirnim putem. Među 63 države potpisnice bila je i Kraljevina Jugoslavija.

1939.- Jugoslovenski premijer Dragisa Cvetkovic i vodja Hrvatske seljacke stranke Vlatko Macek potpisali sporazum kojim je ustanovljena Banovina Hrvatska, a Macek postao potpredsednik jugoslovenske vlade.

1940.-. Britanska avijacija bombardovala Berlin po prvi put u Drugom svjetskom ratu.

1944.-Bugarska, koja je u Drugom svetskom ratu bila na strani Sila osovine, saopstila da istupa iz rata i zatrazila primirje od Saveznika.

1945.-U Beogradu odrzano trece zasedanje Antifasistickog veca nacionalnog oslobodjenja na kom je Vecu promenjen naziv u Privremena narodna skupstina. Doneta i rezolucija o teritorijalnim pravima Jugoslavije na krajeve koji su posle Prvog svetskog rata prikljuceni Italiji.

1945.- Američke trupe su na kraju Drugog svjetskog rata počele iskrcavanje na tlo Japana.

1946.-  Francuska i Laos zaključili su sporazum kojim je Laos postao kraljevina pod francuskom dominacijom.

1972.-Otvorene 20. Olimpijske igre u Minhenu, upamcene po napadu pripadnika teroristicke palestinske organizacije “Crni septembar” na Olimpijsko selo i ubistvu 11 izraelskih sportista.

1974.-Umro pilot Carls Lindberg, koji je 1927. prvi sam avionom preleteo Atlantski okean.

1981.-Vasionska sonda Voyager prošla najbližu tačku do planete Saturn, na svom putovanju ka planeti Uran.

1990.- U eksploziji u jami “Dobrnja-jug” rudnika “Kreka” u Tuzli, koja je izazvala dotada najvecu katastrofu u jugoslovenskom rudarstvu, poginulo 180 rudara.

1991.-Pocele borbe u Vukovaru hrvatskih snaga i Jugoslovenske narodne armije. Nakon tromesecnih borbi, jedinice JNA usle u potpuno razrusen grad.
1993.- Predsednik Rusije Boris Nikolajevic Jeljcin osudio invaziju armija Varsavskog pakta na Cehoslovacku 1968. i potpisao sporazum o prijateljstvu s Ceskom.

1996.-Juznokorejski sud osudio bivseg predsednika Juzne Koreje Cun Du Hvana na smrt pod optuzbom da je 1979. izveo vojni udar kojim je prigrabio vlast, a njegovog naslednika Ro Te Vua na 22 godine zatvora zbog podrske pucistima.

1997.-Frederik Vilem de Klerk, poslednji belac predsednik Juzne Afrike, dao ostavku na funkciju sefa opozicione Nacionalne partije i povukao se iz politickog zivota.

1999.-Vise od 60.000 Brazilaca, okupljenih na antivladinom mitingu ispred zgrade Kongresa, zatrazilo ostavku predsednika Fernanda Henrika Kardoze i kraj njegovog rezima.

1999.-Rusija započinje Drugi čečenski rat.

1999.- Umro je Helder Camara, bivši brazilski katolički nadbiskup, poznati borac za ljudska prava. Dobitnik više međunarodnih nagrada za mir.  Umro je u 90. godini života.

2002.-Sud u Tokiju donio je odluku kojom se priznaje da je Japan tokom Drugog svjetskog rata bio umješan u biološki rat u Kini, kao i da je vršio eksperimente nad kineskim ratnim zarobljenicima, što japanska vlada nikada nije zvanično potvrdila.

2004..Vrhovni sud u Čileu odlučio je da oduzme imunitet bivšem diktatoru Augustu Pinochetu, u sklopu istrage o Planu Kondor (programu južnoameričkih diktatora u sklopu kojeg su od 1970.-1980. likvidirani njihovi politički protivnici). Pinochet je bio na vlasti 17 godina.