Danas je srijeda 5 .Novembar / Studeni 2025. godine koja polako izmiče.
Po računici , koju smo provjeravali, to je 309, dan u godini. Po računici koju nismo skontali, do kraja te iste godine ostalo je još 56 dana.
A mi nastavljamo sa pričom od juče. Ali moramo to naglasiti. Kažu taki i taki red. Ako nešto durq,š duraj do kraja.
II dio čepri od juče
Valeri i topli dom…
Vidite ljude, šeću ulicama, na lica im nema osmjeha ni radosti. Samo neke smrknute i zabrinute sjene, trepere nad bićima koja nekud žure. Nemaju ti oni, mili naši, vremena za svjetlost i boju.
Ko će još ganjati ili sanjati valere.
Nalet vas bilo. Trebali ste site još više nadolmiti.
Ali ipak…
Jedan umoran čovjek, jedna teška žena sa dva cekera u ruci, kući se vraćaju u sumrak. Imaju kuluk koji je tanko plaćen i nepodnošljiv. Na vratima ih čeka djetence i mazno se privija uz njihove skute. Sumnorni dan svakodnevnice biva obojen svjetlošću i bojama. Zato se živi i vijedi muku tegariti.
Jedno kišom orošeno biće, na raskršću promrzlo stoji, pored ohrndanih gelendera i minute ko časove broji. U ruci mu cvjetak, u srcu je ljubav. Čeka dragu koja se upravo pojavljuje. Kosa joj leprša , osmjeh joj kišu razmiče. Ona se u zagrljaju smiruje, dok poljubce dragom daruje. Njima se čini da je sve svjetlost i boja.
Dva bića pored tople vatre sjede, drže se za ruke i jedno drugom smežurana lica dodiruju. Njih dvoje su godinama sami. Oh, imaju djecu, ali ih put u druge krajeve grada ili tujinske zemlje odnio. Neka , nek su samo živa i zdrava. Vremešnosti ima uspomene da ih hrane i griju. Puno je u njima svjetlosti i boja, dovoljno za više života.
Sve je izmješano i duše djeteta, oce i majke , dječaka i djevojčice i brižnih staraca naprosto lebde, uronjeni u svijetove svojih iluzija.
Jedan čovjek koji pisaću mašinu za drugu ima, uzima Blekijev pojmovnik i traži stranicu na kojoj je podvučena riječ:
Valer
-nijansa,najtananija nijansa u umjetnosti,sredstvo za modeliranje forme (svjetlost, boja); valer je sve; i sjena i svjetlo čak i boja gdje tama nosi (postaje) kontrast;
-ljudi valer obično vežu za boje, međutim on se kao izraz i forma udomaćio u svim umjetnostima,
-valer pomaže da se pokažu promjene na površini slike, opisa, sklupturi definiše udaljenost,
-valer određuje kvalitet prizora prigušujući grubost izraženih tvorevina; on je objedinitelj ekspresija i impresija, kompletan nadrealizam i sva umjetnost vrvi od pojma valer i njegove upotrebe,
-od valera i u vizuelnom i u poetskim smislu zavisi sve: on više nije samo mjera svjetlosti, on je sitna skoro neuočljiva razlika u tonalitetu, boja, muzike, poetike;jedva primjetno nijansiranje bilo likovnog bilo poetskog izraza
-valeri oslikava nečiji život; što ih je više to je život bio vredniji življenja
P.S-
I molimo vas, danas nemojte dopustiti da vam dnevni mediji u blagdadane i dane svagdašnje banu u kuću, među vaše boje, svjetlosti i valere.
Oni bi vam unjeli krv kojim neljudi rijeke i mora boje.
Ili bi vam sa osmjehom klika dočarali kolone izgladnjele dječice što umiru od gladi.
Ona nikad nemaju vremena za život i ljubav. Tamo je smrt iskupljenje.
O tim sumornim nijansama pišemo svakodnevno. Ali kako reče Krstitelj: to je jecajući vapaj izgubljenog u pustinji zla.
To bi poete rekle:
-Dosta zla i šupljanja.
U prevodu:
Svi se pravimo da ne znamo kome je rečeno, i svi kontamo , nama garant nije.
A dešavanja ima:
1630.-Mirovnim sporazumom u Madridu završen englesko-španski rat u kom su Španija i njena saveznica Austrija poražene na moru i kopnu. Na strani Engleza borili se Francuzi i Holanđani.
– Na moru Austrijanci krampa. Na kopnu Španci fenjer. Nikako nisu mogli dva dobra sastaviti
1879.-Umro Džejms Klark Maksvel, najveći teorijski fizičar 19. veka, profesor u Londonu i Kembridžu. Među najznačajnije njegove radove ubrajaju se istraživanja u oblasti elektromagnetizma u kojoj je matematički formulisao otkrića. Rođen u Kembridžu na isti dan 1831.
-Umro od raka. Nismo sigurni da elektromagnetizam ima veze sa tom beleštinom. Za svaki slučaj treba izbjegavati elektromahnetne talase.
1882.- U Zagrebu umro srpski naučnik i filolog Đura Daničić, sekretar Društva srpske slovesnosti, profesor Liceja i Velike škole u Beogradu. Podržao Vuka Karadžića u borbi za reformu srpskog jezika i pravopisa. Kao sekretar Jugoslovenske akademije nauka i umetnosti u Zagrebu 1880. pokrenuo izradu kapitalnog dela “Rečnik hrvatskog ili srpskog jezika”. Sa latinskog preveo Stari zavet.
1909.-U Požarevcu rođena srpska slikarka i pesnikinja Milena Pavlović Barili, najznačajniji predstavnik nadrealizma u srpskom slikarstvu. Od 1939. živela u SAD gde je bila ilustrator modnog časopisa “Vog”, scenograf i kostimograf u njujorškim pozorištima. Posle pada sa konja umrla Njujorku u 36. godini.
-Ipak manje je nadrealista nego portretista.
1911.- Italija anektirala turske pokrajine u Libiji, Tripoli i Kirenaiku i držala ih do 1943, kada su nemačko-italijanske snage u Drugom svetskom ratu potisnute iz Afrike.
1913.-Rođena britanska pozorišna i filmska glumica Vivijen Li, koja je stekla svetsku slavu ulogom Skarlet O'Hare u filmu “Prohujalo s vihorom” za koju je dobila “Oskara”. U pozorištu igrala vodeće uloge u dramama Vilijama Šekspira, najčešće kao partnerka Lorensa Olivijea, za kog je bila udata od 1937. do 1960. Drugog “Oskara” dobila za film “Tramvaj zvani želja”.
Dobra glumica , seksipilna i ters žena. Šta će više.
1914.- Francuska i Velika Britanija u Prvom svetskom ratu objavile rat Turskoj.
1914.- Pod komandom generala Oskara Poćoreka u Prvom svetskom ratu počela nova austrougarska ofanziva na Srbiju, srpske snage prisiljene da se povuku. Usledila kontraofanziva 3. decembra pod komandom Živojina Mišića koja je završena pobedom srpske vojske u Kolubarskoj bici polovinom decembra.
1926.- Posle četvrtog atentata na Musolinija u Italiji donet Zakon o zaštiti države kojim je ozvaničen totalitarni fašistički režim.
-Dokazano, antentatori sve do jednog iz redova Musolinijeve stranke . Valjalo je donijeti zakon.
1930.- Umro holandski lekar Kristijan Ajkman, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1929, pronalazač uzroka bolesti beri-beri. Nobelovu nagradu dobio za otkriće vitamina B.
1943.-U Jajcu u Drugom svetskom ratu osnovana Telegrafska agencija Nova Jugoslavija, Tanjug. Prvi direktor bio Vladislav Ribnikar.
-Bandera je bilo.Jelovine i borovine u Bosni nikad nije falilo. Žice je uvijek bilo u manku. I danas je. Sekundarna sirovina.
1955.-Umro francuski slikar Moris Utrilo, koji je mimo svih slikarskih pravaca i struja izgradio poseban doživljaj ambijenta slikajući pariske vedute, od kojih su najpoznatije one s motivima zabitih uličica i trgova Monmartra.
1956.-Britanski padobranci izveli desant na Port Said tokom britansko-francusko-izraelske agresije na Egipat, Sovjetski savez zapretio da će upotrebiti rakete ukoliko Francuzi i Englezi ne prihvate prekid vatre.
-Niko ništa nije pito Egipat. Što li?
1960.- Umro američki filmski režiser kanadskog porekla Mak Senet, jedan od najznačajnijih autora burlesknih komedija u periodu nemog filma. Promovisao Čarlija Čaplina.
1989.. Umro američki pijanista poreklom ruski Jevrejin Vladimir Horovic, jedan od najvećih majstora klavira 20. veka. SSSR napustio 1925, da bi se prvi put vratio 1986. kada su njegovi koncerti u Moskvi i Lenjingradu propraćeni ovacijama.
-Kao djeca bojali smo se i same pomisli na riječ pijanisti. Od malih nogu su nam govorili da se klonemo pijanaca.
1991.-Predsednici Srbije i Crne Gore Slobodan Milošević i Momir Bulatović na Međunarodnoj konferenciji o Jugoslaviji u Hagu odbili četvrtu verziju Sporazuma za opšte rešenje jugoslovenske krize koju su pounudili međunarodni posrednici.
-E vala ništa ne pomože. Nema Bosne đabaluka. Jok. Treba stisnuti nešto, Napriliku bijele bubrege.
1991.-Britanski medijski magnat češkog porekla Jan Robert Maksvel nađen mrtav u vodama kod Kanarskih ostrva gde je krstario jahtom.
-Ko mu kriv što je imo jahtu.
1996.- Pakistanski predsednik smenio premijera Benazir Buto, pod optužbom da je njena vlada ogrezla u korupciji i nepotizmu.
-Da budu siugurni vlasti naručili asasina.
1996.-.Kandidat Demokratske stranke Bil Klinton ponovo izabran za predsednika SAD, pobedivši republikanca Boba Dola.
– Da nije drugi put izabran , ništa od Monike. Što je život.Ako imaš dva mandata zaglaviš sa stažistkinjom. Ako imaš jedan mandat, budeš predsjednik samo četiri godine. Belaj živi.
2000.-Poslednji etiopski car Hajle Selasije sahranjen u sabornoj crkvi Svete Trojice u Adis Abebi, 25 godina pošto je, u 83. godini, umro pod sumnjivim okolnostima, a potom sahranjen na način koji ne dolikuje jednom vladaru. Harizmatični afrički vođa, koji je po legendi direktni potomak kralja Solomona i kraljice od Sabe, svrgnut nakon 44 godine vladavine u vojnom udaru 1974.
-Sve je moguće. I nije moro biti baš od kraljice Sabe. Imo je Suljo još ravno 700 žena.
2001.- U Beogradu potpisan sporazum o saradnji jugoslovenskih vlasti i UNMIK kojim su potvrđeni osnovni principi i obaveze iz rezolucije 1224 Saveta bezbednosti UN, čime je otvoren put za učešće Srba na izborima na Kosovu.
– I izabrana je nova vlast. A Kosovo je republika, ako to niste znali.
